Raport zintegrowany 2020
- Wizja PGE
- Zrównoważona transformacja
- PGE w roku 2020
- O raporcie
- Dane interaktywne
Raport zintegrowany 2020
Jednym z czynników wpływających na osiągniecie przez Grupę PGE neutralności klimatycznej do 2050 roku jest wdrożenie zasad gospodarki cyrkularnej (GOZ) we wszystkich obszarach działalności. W naszych działaniach przyświeca nami idea poszanowania zasobów. Ich wykorzystanie ogranicza konieczność ich produkcji tradycyjnymi metodami, przyczyniając się do redukcji emisji gazów cieplarnianych.
Unijny Pakiet dotyczący gospodarki o obiegu zamkniętym ogranicza, a docelowo eliminuje co do zasady składowanie odpadów i jest wyzwaniem dla energetyki i górnictwa. PGE postępuje zgodnie z założeniami gospodarki o obiegu zamkniętym, szukając możliwie najszerszego zastosowania dla wytwarzanych ubocznych produktów spalania. Zamykanie obiegu surowców i zwiększanie stopnia ich wykorzystania jest istotnym procesem w Grupie PGE z uwagi na rosnąca wagę, efektywnego wykorzystywania zasobów, ograniczenie wytworzenia odpadów na rzecz produktów ubocznych i minimalizację oddziaływania na środowisko.
Uboczne produkty spalania (UPS) są efektem produkcji energii elektrycznej i ciepła w jednostkach wytwórczych, wykorzystujących paliwa kopalne. Gospodarowanie ubocznymi produktami spalania w Grupie PGE, w oparciu o gospodarkę obiegu zamkniętego, prowadzi do wykorzystywania odpadów jako pełnowartościowych substancji zagospodarowanych w innych gałęziach gospodarki (przemysł cementowy, budownictwo, drogownictwo, górnictwo), a w konsekwencji do ograniczenia ilości wytwarzanych odpadów końcowych. W samym roku 2020 w elektrowniach i elektrociepłowniach należących do Grupy PGE zostało wytworzonych podczas produkcji energii elektrycznej i ciepła sumarycznie 4,33 mln ton wartościowych produktów handlowych, w tym popioły, żużle, i gips z instalacji odsiarczania spalin.
Ponowne wykorzystanie ubocznych produktów spalania w różnych sektorach przemysłu przynosi wymierne korzyści dla środowiska. Zmniejsza się uciążliwość składowisk odpadów, zarówno dla ludzi jak i środowiska naturalnego, gdyż nie ma potrzeby przeznaczania nowych terenów pod ich budowę, wraz z infrastrukturą towarzyszącą.
Uboczne produkty spalania zastępują z powodzeniem surowce naturalne (np. gips naturalny, kruszywo), ograniczając tym samym ich wydobycie, jak również emisje, które towarzyszą ich wydobyciu. Odpowiedzialne wykorzystanie surowców wtórnych, jak gips z instalacji odsiarczania spalin, to dobry przykład wdrażana w procesach gospodarczych zasady pierwszeństwa dla surowców wtórnych. Takie działania wpływają na ochronę złóż kopalnych dla przyszłych pokoleń.
Nie bez znaczenia jest ograniczenie emisji gazów cieplarnianych w cyklach produkcyjnych, które wykorzystują UPS. Przykładem może być ograniczenie śladu węglowego w produkcji cementu z wykorzystaniem popiołów lotnych, czy też płyt gipsowych z wykorzystaniem gipsu syntetycznego. Wykorzystanie popiołów wysokowapniowych z energetyki zawodowej ogranicza emisję CO2, która towarzyszy w przemyśle cementowym i wapienniczym przy produkcji tradycyjnych spoiw (tj. cementu lub wapna). Dzięki temu energetyka konwencjonalna przyczynia się do części unikniętej emisji CO2 w skutek zastosowania UPS-ów dostarczanych z energetyki do przemysłu cementowego. Według raportu Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami dzięki wytworzeniu spoiw z UPS, które z powodzeniem zastępują cement i naturalne wapno w wybranych zastosowaniach geotechnicznych – głównie w budowie dróg, redukcja emisji CO2 w okresie 5 letnim może zmniejszyć się o niemal 568 tys. ton CO2.
Od początku swojej działalności PGE gromadzi wiedzę na temat produkowanych minerałów antropogenicznych. Ponowne wykorzystanie ubocznych produktów spalania towarzyszy sektorowi energetycznemu i ciepłowniczemu od ponad 20 lat. Podejmowane przez Grupę PGE działania polegające na domykaniu obiegów technologicznych wpisują się w politykę Unii Europejskiej, która ukierunkowana jest na przemysłowe wykorzystanie produktów ubocznych, ochronę zasobów naturalnych oraz minimalizowanie niekorzystnego oddziaływania na środowisko.
Do procesów i aktywów będących w zgodzie z gospodarką obiegu zamkniętego zaliczono:
Na stosowaniu sprawdzonych i bezpiecznych rozwiązań korzystają wytwórcy cementu, betonu, producenci ceramiki, górnictwo i firmy drogowe. Wyroby powstające przy zastosowaniu technologii wykorzystania ubocznych produktów spalania spełniają wszystkie wymagania, jakim muszą sprostać materiały czy wyroby budowlane.
Produkowane w PGE minerały antropogeniczne, takie jak gips z instalacji odsiarczania spalin, popioły i żużle, czy mieszanki popiołowo-żużlowe, stosowane jako surowce do produkcji, są poddawane szeregom badań dopuszczających do obrotu. Proces wykorzystania minerałów antropogenicznych w budownictwie objęty jest nadzorem Instytutu Techniki Budowlanej. Produkty zostały zarejestrowane w międzynarodowym systemie REACH. W ramach rejestracji uboczne produkty spalania zostały poddane kompleksowym badaniom toksykologicznym, ekotoksykologicznym oraz mutagennym zgodnie z wymogami określonymi przez Europejską Agencję Chemikaliów (ECHA). Badania wykonane w laboratoriach o najwyższym światowym standardzie jednoznacznie potwierdziły, że są to substancje bezpieczne, niestanowiące zagrożenia dla ludzi, zwierząt i środowiska naturalnego.
Gips syntetyczny (siarczan wapnia) powstający w instalacjach odsiarczania spalin w elektrowniach i elektrociepłowniach w ramach Grupy PGE (Elektrownia Bełchatów, Elektrownia Opole, Zespół Elektrowni Dolna Odra, Elektrownia Turów, Elektrociepłownia Kraków, Elektrociepłownia Wybrzeże), przy którego produkcji wykorzystuje się mokrą metodę wapienną, posiada właściwości zbliżone do gipsu naturalnego i z powodzeniem może go zastępować. Różnice pomiędzy gipsem naturalnym a syntetycznym pod względem składu chemicznego i zawartości pierwiastków śladowych są niewielkie. Gips syntetyczny jest szeroko wykorzystywany w przemyśle budowalnym, między innymi do produkcji płyt kartonowo-gipsowych.
W związku z zastosowaniem wapniowych metod odsiarczania spalin w elektrowniach i elektrociepłowniach należących do Grupy PGE wytwarzany jest gips syntetyczny, który okazuje się być dobrym substytutem gipsu naturalnego, a większość składników substancji (99%) to związki identyczne z substancjami mineralnymi pochodzenia naturalnego. Tylko w roku 2020 wytworzonych zostało w elektrowniach i elektrociepłowniach 2,43 mln ton gipsu z instalacji odsiarczania spalin.
Uboczne produkty spalania znalazły również zastosowanie w rekultywacji oraz makroniwelacji terenów poprzemysłowych i zdegradowanych, przywracając wielu terenom dawne walory krajobrazowe i przyrodnicze. Znajdują one również szerokie zastosowanie w górnictwie do zabezpieczania wyrobisk.
Zadania w zakresie Gospodarki Obiegu Zamkniętego (GOZ) są planowane w ramach spółek dedykowanych do wsparcia i realizacji działań w zakresie gospodarowania odpadami i ubocznymi produktami spalania – PGE Ekoserwis sp. z o.o. oraz Epore sp. z.o.o.
W zakresie gospodarowania odpadami i ubocznymi produktami spalania w spółkach Grupy PGE (PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna i PGE Energia Ciepła) występują indywidualne uwarunkowania techniczne oraz geograficzne, jednak głównym celem jest ich wykorzystanie gospodarcze zamiast składowania.
W ramach Grupy PGE funkcjonuje Instalacja Termicznego Przekształcania z Odzyskiem Energii (ITPOE) w Rzeszowie. Instalacja ta znajduje się na terenie istniejącej elektrociepłowni, w bezpośrednim sąsiedztwie bazy przeładunkowej oraz sortowni i kompostowni Miejskiego Przedsiębiorstwa Gospodarki Komunalnej. Pozwala to na kontrolowany i bezpieczny sposób odzyskiwania energii z odpadów komunalnych, produkując przy tym energię elektryczną i ciepło. Zastosowana tutaj technologia jest bezpieczna dla środowiska, nowoczesna i sprawdzona w ponad 300 miastach na świecie. Dzięki zastosowaniu najnowocześniejszych filtrów, ITPOE spełnia najostrzejsze unijne wymagania w zakresie norm ochrony środowiska. Jest to też kluczowy krok do całkowitego wyeliminowania składowania odpadów w regionie.
W Gospodarkę Obiegu Zamkniętego wpisują się dwie nowe inwestycje, które będą realizowane przez spółkę PGE Energia Ciepła:
Oba projekty są obecnie w fazie przygotowania do realizacji a ich uruchomienie planujemy w latach 2023-2024.
Instalacje Termicznego Przekształcania z Odzyskiem Energii są niezbędnym elementem zrównoważonej gospodarki obiegu zamkniętego z uwagi na ograniczenie odpadów podlegających składowaniu i przeznaczaniu ich do termicznego przekształcenia w ramach procesu odzysku na energię elektryczną i ciepło.
W spółkach Grupy PGE przykładem stosowania gospodarki obiegu zamkniętego jest prowadzona gospodarka olejowa. Olej, niezbędny do prawidłowej pracy hydrozespołów i turbozespołów, poddawany jest na bieżąco oczyszczaniu i uzdatnianiu do ponownej pracy. Stosowane są systemy służące minimalizacji zużycia oleju i jego ponownemu wykorzystaniu (m.in. systemy filtracji i wychwytu oparów oleju, szczelne misy olejowe czy separatory i odolejacze).
W ramach działalności spółek Grupy PGE, w szczególności podczas produkcji energii elektrycznej i ciepła w elektrowniach i elektrociepłowniach powstają odpady, które nie zawsze udaje się powtórnie wykorzystać i zagospodarować. Mając na uwadze ochronę zasobów naturalnych oraz minimalizowanie niekorzystnego oddziaływania na środowisko, działania Grupy PGE są ukierunkowane na ograniczenie ilości deponowanych odpadów na składowiskach.
W roku 2020 PGE aktywnie angażowała się w prace w zakresie tworzenia krajowego systemu BDO (Baza Danych o Odpadach), co pozwoliło na wypracowanie efektywnego narzędzia dla wszystkich uczestników procesu gospodarowanie odpadami.
Spółki Grupy racjonalnie korzystają z posiadanych zasobów. Rekultywacja i przywracanie walorów inwestycyjnych terenom poprzemysłowym jest nieodłącznym etapem kończącym wydobywanie kopalin energetycznych. Likwidacja wyrobisk ma na celu nadanie im walorów użyteczności i przywrócenie środowisku. Kopaliny towarzyszące złożom węgla brunatnego odgrywają istotną rolę w zrównoważonym łańcuchu dostaw surowców i materiałów. Zagospodarowywanie kopalin towarzyszących przyczynia się do racjonalnej gospodarki złożem i ochrony powierzchni Ziemi. Wszystkie wytwarzane odpady, które nie są zagospodarowane na terenie spółek, są przekazywane firmom zewnętrznym, które posiadają stosowne zezwolenia i uprawnienia.
Wolumen wytwarzanych odpadów niebezpiecznych ulega zmniejszeniu z roku na rok. W skali całej Grupy PGE obserwuje się w 2020 roku redukcję o około 2,8% w stosunku do roku 2019. Jedynie w przypadku spółki PGE Energia Odnawialna wytworzona została znacznie większa ilość odpadów niebezpiecznych w 2020 roku niż w latach ubiegłych. Związane to było z prowadzonymi pracami modernizacyjnymi w Elektrowni Wodnej Dębe, w tym demontażem hydrozespołu, oraz instalacji pomocniczych. Odpady te są przekazane uprawnionemu podmiotowi do zagospodarowania odpadów.
Na szczególną uwagę zasługuje znacząca redukcja wytwarzanych odpadów innych niż niebezpieczne. W skali całej Grupy PGE w roku 2020 zostało wytworzonych 5,28 mln ton odpadów innych niż niebezpieczne, co stanowi ponad 12% mniej w porównaniu z rokiem 2019.
W przypadku PGE Dystrybucja ilość wytworzonych odpadów była uzależniona od zakresu prowadzonych prac eksploatacyjnych na sieci elektroenergetycznej, od występowania awarii oraz od prowadzonych inwestycji.
Rozwijanie technologii Prac Pod Napięciem (PPN), którą zalicza się do nowoczesnych technologii prowadzenia eksploatacji sieci elektroenergetycznej, bez konieczności wyłączeń linii dostarczających energię elektryczną, wpływa na utrzymanie standardów jakościowych usług przesyłowych i dystrybucyjnych oraz zmniejsza ponoszone straty w przesyle energii elektrycznej. Ważną zaletą PPN jest także wydłużenie czasu eksploatacji urządzeń łączeniowych (odłączniki, rozłączniki i wyłączniki), co ma wpływ na ograniczenie ilości wytwarzanych odpadów w tym obszarze.