Ochrona środowiska

PGE coraz więcej środków inwestuje w odnawialne źródła energii. Priorytetem Grupy PGE jest ograniczanie wpływu na środowisko, jaki ma prowadzona przez nią działalność oraz ochrona naturalnego ekosystemu. PGE świadomie i odpowiedzialnie buduje i zwiększa swoją przewagę konkurencyjną z poszanowaniem środowiska naturalnego dążąc do redukcji emisji zanieczyszczeń.

Wśród inwestycji Grupy PGE istotną rolę odgrywają inwestycje prośrodowiskowe. Tylko w roku 2020, spółki Grupy PGE na inwestycje w ochronę środowiska poniosły nakłady na poziomie ok. 1,6 mld złotych, z czego ponad 600 mln PLN stanowiły strategiczne inwestycje rozwojowe w energetykę odnawialną. Pozostała część nakładów to inwestycje związane z dostosowaniem aktywów wytwórczych do wymagań Konkluzji BAT, inwestycje rozwojowe w nowe jednostki gazowe oraz inwestycje modernizacyjno-odtworzeniowe związane ze zwiększeniem efektywności eksploatacji instalacji. To potwierdza zaangażowanie Grupy PGE w działania zmniejszające uciążliwość dla środowiska oraz w działania wspierające odpowiedzialne korzystanie z zasobów naturalnych.

Zarządzanie obszarem ochrony środowiska określa Polityka Ochrony Środowiska w Grupie Kapitałowej PGE. Polityka Ochrony Środowiska w GK PGE to kluczowy dokument definiujący nasze podejście do działań proekologicznych. Definiuje ona uprawnienia i obowiązki, a także procesy i działania mające znaczenie dla ochrony środowiska. Polityka Ochrony Środowiska zobowiązuje wszystkie spółki Grupy PGE do dbałości o środowisko naturalne. W systematyczny sposób podchodzą one do zapobiegania i łagodzenia wpływu na środowisko naturalne i klimat, monitorują zmiany regulacyjne oraz wychodzą naprzeciw wymaganiom prawnym. Kwestie zarządzania wpływem na środowisko naturalne zostały ujęte w Kodeksie etyki Grupy PGE, w którym jest zapis, że do racjonalnego korzystania z zasobów naturalnych zobowiązani są wszyscy pracownicy oraz w deklaracji zarządu PGE SA w sprawie polityki środowiskowej. W deklaracji tej zarząd, zobowiązał się do ciągłego doskonalenia działań na rzecz ochrony i poprawy stanu środowiska oraz do zapobiegania zanieczyszczeniom poprzez wdrażanie wysokich i ekonomicznie uzasadnionych standardów technologicznych. Deklaracja zarządu dostępna jest na stronie internetowej Grupy PGE.

W PGE SA od 2019 roku funkcjonuje zespół odpowiedzialny za wdrożenie, utrzymanie i doskonalenie systemu zarządzania środowiskowego w oparciu o normę PN-EN ISO 14001:2015. Aby Polityka Ochrony Środowiska w Grupie PGE była skutecznie realizowana, w poszczególnych spółkach wyznaczono administratorów i koordynatorów systemu zarządzania środowiskowego.

Norma PN-EN ISO 14001:2015 jest certyfikowana w większości spółek Grupy PGE. System Zarządzania Środowiskowego zgodny z normą PN-EN ISO 14001:2015 identyfikuje i nadzoruje oddziaływanie Grupy PGE na środowisko przy uwzględnieniu wpływu środowiskowego w kontekście ryzyk i szans dla poszczególnych aspektów środowiskowych, czynników wewnętrznych i zewnętrznych oraz stron zainteresowanych. Na bieżąco monitorowane jest spełnianie m.in. wymagań prawnych w zakresie ochrony środowiska oraz wielkość emisji do środowiska.

Oferta „Naturalnie, że energia”, daje klientom gwarancję pochodzenia energii elektrycznej z odnawialnych źródeł, w szczególności z wiatru. Dokument poświadcza odbiorcy końcowemu, że określona w nim ilość energii elektrycznej wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej została wytworzona z odnawialnych źródeł energii. Klienci otrzymują od PGE Obrót certyfikat potwierdzający korzystanie z oferty „Naturalnie, że energia”, wskazujący jaki procent zakupionej energii w danym roku pochodzi ze źródeł odnawialnych.

Dodatkowo prezes URE wydaje gwarancję pochodzenia energii, która przekazywana jest do Rejestru Gwarancji Pochodzenia prowadzonego na Towarowej Giełdzie Energii przez spółkę PGE Obrót na rzecz odbiorcy końcowego.

Dbając o poprawę jakości środowiska naturalnego inicjujemy, wspieramy i uczestniczymy w przedsięwzięciach zmierzających do zachowania bioróżnorodności i poprawy stanu środowiska, którego jakość monitorujemy.

Wspólna Polityka Środowiskowa zobowiązuje wszystkie spółki Grupy do dbałości o środowisko naturalne. Ze względu na specyfikę działalności naszych najważniejszych spółek z Grupy, prezentujemy te wskaźniki, które w największym stopniu dotyczą naszego wpływu na środowisko.

Spadek emisji w 2020 roku wynika z wyższej produkcji energii w źródłach o niższej emisyjności zarówno w obszarze energetyki konwencjonalnej (nowe bloki w el. Opole) jak i ciepłownictwa (kogeneracja gazowa w Lublinie i Rzeszowie). Jednocześnie średnia emisyjność z instalacji Grupy PGE spadła do 0,83 t/MWh z 0,84 t/MWh w roku 2019.

Darmowe uprawnienia przypadające na produkcję energii elektrycznej wynikają z przepisów prawa w ramach wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (EU ETS). Uprawnienia przyznawane są w zamian za udokumentowane inwestycje mające na celu ograniczenie emisji dwutlenku węgla w instalacjach Grupy PGE. Od 2013 roku każdy kolejny rok to spadek ilości darmowych uprawnień do emisji CO₂ przyznawanych instalacjom. Instalacjom należącym do GK PGE w 2020 roku przysługiwał przydział darmowych uprawnień do emisji jedynie na produkcję energii cieplnej.

Podstawowym celem procesów produkcyjnych zachodzących w elektrowniach jest wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła. Spalanie paliw powoduje uwalnianie do atmosfery substancji zawartych w paliwie, w tym także dwutlenku siarki, który poprzez dalsze reakcje niekorzystnie wpływa na środowisko. Procesem towarzyszącym produkcji energii elektrycznej i ciepła jest proces odsiarczania spalin przy zastosowaniu technologii mokrej. Technologia ta jest najbardziej sprawdzoną w światowej energetyce, stosowaną do procesu odsiarczania spalin, zakwalifikowaną do najlepszych dostępnych technik BAT. Użycie paliwa o niskiej zawartości siarki może być techniką uzupełniającą, ale nie jest wystarczającym działaniem służącym pożądanej redukcji emisji SO₂ .

Finalnym produktem procesu odsiarczania spalin w technologii mokrej jest gips (siarczan wapnia), wykorzystywany w przemyśle budowalnym, m.in. do produkcji płyt kartonowo-gipsowych. Gips, który powstaje w naszych instalacjach odsiarczania spalin (IOS) został zarejestrowany zgodnie z wymaganiami REACH w unijnej Agencji ECHA i może być legalnie i bezpiecznie dla środowiska wprowadzany do obrotu handlowego, o czym świadczą wyniki przeprowadzonych badań. Instalacje mokrego odsiarczania są zainstalowane w elektrowniach spółki PGE GiEK (Bełchatów, Opole, Turów, Dolna Odra, Rybnik), jak również w elektrociepłowniach spółki PGE EC (Kraków, Wrocław, Gdańsk, Gdynia).

Spadek poboru wody w PGE EC oraz wzrost poboru wody w PGE GiEK jest spowodowany ujęciem Elektrowni Rybnik w PGE GiEK.

Grupa PGE dba o to, aby w gospodarce wodno-ściekowej w jak najszerszym zakresie stosować zasady Gospodarki Obiegu Zamkniętego.

Od lat stosowane jest wielokrotne wykorzystanie wody pobranej ze środowiska, przy zagwarantowaniu utrzymania wymaganych parametrów fizyko-chemicznych i biologicznych. Warunki prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej określone są w odpowiednich decyzjach administracyjnych, w tym głównie w pozwoleniach zintegrowanych i pozwoleniach wodnoprawnych. W oddziałach spółki oraz spółkach zależnych na bieżąco prowadzony jest monitoring w zakresie ilości i jakości pobieranych wód oraz odprowadzanych ścieków. Źródłami do produkcji wody technologicznej w Grupie są zarówno wody powierzchniowe, jak i podziemne (które są poddawane procesom oczyszczania i uzdatniania). W kilku zakładach pobierana jest również woda z miejskich sieci wodociągowych. W zależności od wielkości zakładu, źródła i składu wody surowej, stosuje się różne techniki przygotowania wody: dekarbonizacja wapnem, filtracja, wymiana jonowa, ultrafiltracja, odwrócona osmoza, elektrodejonizacja. W każdym przypadku kompletny ciąg przygotowania wody składa się z kombinacji kilku z wymienionych powyżej technik, co pozwala na przygotowanie wody o odpowiedniej (nierzadko lepszej od pobranej) jakości dla poszczególnych obiegów wodnych i wodno-parowych, a produkty odpadowe z wyżej wymienionych procesów uzdatniania używane są nadal w innych, mniej wymagających obiegach.

Na każdym etapie przygotowania wody szczególną uwagę przykłada się do jej racjonalnego wykorzystania. Bardzo duża część wód odpadowych powstających w trakcie przygotowania wody zawracana jest ponownie do procesów. Również ścieki powstające w innych instalacjach, o ile pozwala na to ich skład, zawracane są do procesu np.:

• zasadą jest zawracanie tzw. wody odpadowej gorącej, jako źródła do procesu przygotowania wody,
• w wielu wypadkach wody opadowe lub drenażowe wykorzystywane są ponownie do produkcji wody technologicznej,
• część ścieków socjalno-bytowych, po oczyszczeniu, wykorzystywana jest jako źródło wody do uzupełniania zamkniętego układu chłodzenia, trwają też prace nad wykorzystaniem oczyszczonych ścieków z oczyszczalni miejskiej jako źródła wody procesowej,
• wody odpadowe wykorzystywane są również jako źródła wody do układów wody gospodarczej lub do uzupełniania układów odpopielania i odżużlania.

PGE Energia Odnawialna prowadzi pobór wód do produkcji energii elektrycznej zgodnie z posiadanymi pozwoleniami wodnoprawnymi. Pomiary ilości pobranej wody prowadzone są na podstawie zamontowanych liczników lub w oparciu o pracę rzeczywistą elektrowni.

Rok 2020 był okresem prowadzenia szeregu optymalizacji, modernizacji, uruchamiania nowych instalacji i badań mających na celu dostosowanie się do konkluzji BAT. Działania te wpływają bezpośrednio na ilość ścieków. Zależy ona też bezpośrednio od jakości spalanego paliwa, ponieważ im więcej w nim zanieczyszczeń tym więcej powstaje ścieków.

Grupa PGE na bieżąco monitoruje parametry wód i ścieków. Stosuje również sondy i czujniki, podłączone do serwerów i połączone z systemami wspierającymi podejmowanie decyzji zarządza danymi w czasie rzeczywistym oraz integruje i modeluje procesy oczyszczania:

• ścieki z Instalacji Odsiarczania Spalin oczyszczane są w dedykowanych im oczyszczalniach, a następnie kierowane do wtórnego wykorzystania w technologii lub są podczyszczane w dedykowanych podczyszczalniach IOS, a następnie wprowadzane do kanalizacji ścieków deszczowo-przemysłowych i dalej, z innymi ściekami przemysłowymi z całej elektrowni, kierowane są do oczyszczalni końcowej,
• ścieki z obiegu chłodzącego (odsoliny z chłodni kominowych) wykorzystywane są w innych procesach na terenie instalacji np. w procesach odsiarczania spalin lub transportu żużla,

• wody opadowe i roztopowe mogące zawierać substancje ropopochodne – wody opadowe z całego terenu zakładu i gospodarki olejowej (maszynownie, rejon elektrofiltrów i transformatorów, teren myjni i zajezdni, teren warsztatów i gospodarki olejowej) podczyszczane są w łapaczach oleju. Ścieki zawierające zawiesinę oczyszczane są w separatorach cząstek stałych i w łapaczach błota,
• ścieki z demineralizacji, regeneracji jonitów, ultrafiltracji i odwróconej osmozie – ścieki o odczynie kwaśnym lub zasadowym przed odprowadzeniem do kanalizacji przemysłowej są neutralizowane (wzajemnie) w zbiornikach chemicznej podczyszczalni,

• ścieki z placów węglowych – teren wokół placów jest wyposażony w murki oporowe, kanaliki odwadniające i studzienki odstojnikowe w celu odprowadzenia do systemu kanalizacji ogólnospławnej ścieków z wód opadowych z powierzchni bocznych zwałów węgla. Spełniają one jednocześnie funkcje separacyjne (odstojnikowe) dla frakcji stałych, unoszonych przez wody opadowe,
• wody deszczowe z mis pod transformatorami odprowadzane są do sieci kanalizacji deszczowo-przemysłowej. Misa olejowa połączona jest rurociągiem z łapaczem oleju i zamkiem hydraulicznym.
  Przed odprowadzeniem wód deszczowych z rejonu transformatorów do sieci kanalizacyjnej wody te oczyszczone są w separatorze/łapaczu oleju ze zintegrowanym osadnikiem,
• wody deszczowe z dachów są wyłapywane i ponownie wykorzystywane.

Celem ograniczenia emisji do wody z oczyszczania spalin stosuje się techniki pierwotne tj. optymalne spalanie, niekatalityczne/katalityczne odazotowanie oraz techniki wtórne tj. adsorpcja na węglu aktywnym związków organicznych i rtęci.
Ścieki pochodzące z instalacji odsiarczania spalin są oczyszczane przy wykorzystaniu najlepszych dostępnych technologii i technik (np. odwrócona osmoza). Zastosowane w tych oczyszczalniach technologie mają za zadanie oczyścić ścieki do jakości odpowiadającej wymaganiom prawnym, a w tym m.in. celom środowiskowym określonym dla podstawowych jednostek gospodarki wodnej pod nazwą: „Jednolite Części Wód Powierzchniowych”. Obecnie prowadzone są prace nad:

• selektywnym usuwaniem metali ciężkich ze ścieków,
• selektywnym usuwaniem metali ziem rzadkich ze ścieków,
• wykorzystaniem oczyszczonych ścieków do rekultywacji i w rolnictwie,
• zmniejszeniem stosowania chemii w procesie oczyszczania ścieków,
• zmniejszeniem stosowania chemii w procesach technologicznych generujących ścieki.

W PGE Energia Odnawialna, w celu skutecznego separowania substancji ropopochodnych, a tym samym wyeliminowania zagrożenia związanego z ewentualnym odprowadzeniem oleju do wody czy gruntu, na farmach wiatrowych pod transformatorami olejowymi zamontowane są misy olejowe oraz separatory. Podobne rozwiązania stosowaną się w obiektach PGE Dystrybucja, gdzie transformatory spółki są zabezpieczane w podobny sposób. Dodatkowo oddział Solina posiada oczyszczalnię wód zaolejonych, służącą do oczyszczania ścieków z substancji ropopochodnych.

W 2020 roku w instalacjach powstało ponad 4 845 tys. Mg tych odpadów (99,98 proc.). Odpady niebezpieczne, których powstało 1,188 tys. Mg, stanowią 0,02 proc. ogólnej masy odpadów. Odpady wytwarzane w 2020 roku poddane zostały procesom unieszkodliwiania poprzez składowanie na składowiskach (73,0 proc.) i procesom odzysku (25,9 proc.) Niewielka ilość odpadów (0,6 proc.) tymczasowo została zdeponowana w magazynach odpadów. Odpady inne niż niebezpieczne stanowią przede wszystkim odpady paleniskowe. Znacząca część popiołów ze spalania węgla kamiennego i brunatnego oraz część gipsu syntetycznego wytwarzana jest jako produkt uboczny i nie jest klasyfikowana jako odpad.

Powstawanie ubocznych produktów spalania (UPS) jest nieuniknioną konsekwencją produkcji energii elektrycznej i ciepła w elektrowniach konwencjonalnych, wykorzystujących paliwa kopalne. Prowadzone w spółkach PGE zagospodarowanie ubocznych produktów spalania, powstających w procesach spalania paliw to wielokierunkowe działania, których celem jest ich wykorzystanie w zastępstwie surowców naturalnych. Propagując ideę „pierwszeństwo dla wtórnych” oszczędzamy zużycie naturalnych surowców (kruszywa). Idea wykorzystania UPS towarzyszy sektorowi energetycznemu od ponad 20 lat. Firma konsekwentnie doskonali i poszerza skalę ich wykorzystania, prowadzi badania i poszukuje nowych zastosowań. Działania te wpisują się w politykę Unii Europejskiej ukierunkowaną na ponowne użycie UPS, ochronę zasobów naturalnych oraz minimalizację niekorzystnych oddziaływań na środowisko poprzez m.in. ograniczenie ilości deponowanych odpadów na składowiskach. Procesy produkcyjne sukcesywnie analizowane są pod kątem wyboru rozwiązań technologicznych, które umożliwiają zawracanie do gospodarki możliwie szerokiego strumienia ubocznych produktów spalania, a nie ich składowanie.

Zaprojektowanie i wykonanie instalacji pozwalających na uzyskanie parametrów jakościowych minerałów poprodukcyjnych już na etapie spalania paliw daje szersze możliwości ich późniejszego wykorzystania. Takie podejście wpisuje się w koncepcję Mapy drogowej transformacji w kierunku gospodarki o obiegu zamkniętym, przygotowywanej w Ministerstwie Rozwoju i stanowiącej propozycję krajowego wdrożenia modelu Circular Economy (GOZ – Gospodarka o Obiegu Zamkniętym). Głównymi strumieniami odpadów wytwarzanych w instalacjach PGE są odpady oraz uboczne produkty spalania ze spalania paliw oraz oczyszczania spalin. Odpady i uboczne produkty spalania zagospodarowywane są zgodnie z kierunkami określonymi w stosownych pozwoleniach i decyzjach. Obok deponowania ich na składowiskach odpadów paleniskowych lub czasowo w magazynach odpadów, substancje te z uwagi na pożądane właściwości znajdują ogromne zastosowanie w przemyśle cementowym, budownictwie oraz drogownictwie. Dzięki spełnianiu określonych parametrów i zastosowaniom rynkowym, część produktów spalania uznawana jest za produkt uboczny i nie jest klasyfikowana jako odpad.

W jednostkach wytwórczych Grupy PGE używana jest  IMOS (instalacji mokrego odsiarczania spalin). IMOS jest najbardziej znaną i skuteczną metodą usuwania SO2 ze spalin. Jest to układ technologiczny działający w oparciu o mokrą metodę wapienno- -gipsową. W technologii tej, jako sorbent stosuje się najczęściej mączkę kamienia wapiennego, a wskutek reakcji powstaje gips (siarczan wapnia) – produkt końcowy, nadający się do dalszego zastosowania przemysłowego, np. w przemyśle budowlanym (m.in. do produkcji płyt kartonowo-gipsowych). W GK PGE gospodarka odpadami prowadzona jest zgodnie z posiadanymi pozwoleniami na wytwarzanie odpadów. W PGE Energia Odnawialna, ilość wytwarzanych odpadów w danym roku kalendarzowym uzależniona jest od ilości koniecznych do przeprowadzenia przeglądów serwisowych lub wystąpienia nieprzewidzianych awarii. Wytworzone odpady są przekazywane wykwalifikowanym i uprawnionym odbiorcom – firmom, które specjalizują się w ich zagospodarowaniu i posiadają aktualne decyzje na prowadzenie takich procesów, zgodnie z wymogami prawa w tym zakresie. Wszystkie odpady wytworzone przez PGE Dystrybucja w 2020 roku zostały przekazane uprawnionym odbiorcom do zagospodarowania. Ilość wytworzonych odpadów jest uzależniona od zakresu prowadzonych prac eksploatacyjnych na sieci elektroenergetycznej, występowania awarii oraz prowadzonych inwestycji.